Türkiye’de ikamet eden gerçek ve tüzel kişiler Paris Sözleşmesi hükümleri gereğince tıpkı diğer ülkelerde olduğu gibi kendi ülkesindeki markasını anlaşmaya taraf farklı ülkelerde de tescil edebilir.
Yurtdışı marka tescil işlemleri yurtiçindeki uygulamaya benzer olmasına rağmen ülkeye farklılık gösterebilmektedir.
Yukarıda da belirttiğimiz üzere yurtdışında markayı tescil edebilmenin birkaç şekli vardır;
- Ülkesel Tescil: Bu sistemde tescil istenen her ülke için tek tek, ayrı ayrı başvuru yapılarak koruma talep edilmektedir. İlgili ülkelerin patent ofislerine başvuru yaparak hızlı bir şekilde tescil almak mümkün olsa da her ülke için ayrı ayrı vekillik ve harç bedeli ödeneceğinden diğer sistemlere göre maliyetlidir. Hızlı olması nedeniyle tercih edilebilmektedir. Ayrıca aşağıdaki gibi toplu başvuru sistemlerine dahil olmayan ülkelerde (Örneğin Irak, Suudi Arabistan, Kuveyt vb.) bu şekilde tescil alınması kaçınılmazdır. Tescil süresi ülkelere göre değişmekle birlikte takribi 12-18 aydır.
- AB Kapsamında Tescil (EUTM): 28 ülkenin (Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Kıbrıs, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç, İngiltere, Hırvatistan) bulunduğu Avrupa Birliği için tek bir başvuru ile tüm ülkelerde geçerli koruma almak mümkündür. Ekonomik ve hızlı olduğu için tercih edilebilmektedir. Ancak tescil sürecinde, herhangi bir üye ülkede kayıtlı markadan itiraz geldiğinde başvuru tamamen iptal edilebilmektedir. Bu açıdan risk içermektedir. Tescil süresi takribi 12-18 aydır. AB ülkelerinde tek tek koruma almak maliyetli olduğundan yine de tercih edilebilmektedir. Diğer taraftan Madrid Protokolü kapsamında tek bir ülke gibi seçilerek başvuru yapılması mümkündür.
- Afrika Birliği (OAPI) : Toplamda 17 ülkenin (Benin, Burkina Faso, Cameroon, Central African Republic, Chad, Comoros, Congo, Côte d’Ivoire, Equatorial, Guinea, Gabon, Guinea, Guinea-Bissau, Mali, Mauritania, Niger, Senegal, Togo) dahil olduğu birlik için toplu şekilde başvuru yapmak ve tescil almak mümkündür. İlgili ülkeler birliği Madrid Protokolü kapsamına dahil olup tek bir ülke gibi seçilerek başvuru yapılabilmektedir.
- Güney Afrika Birliği (ARIPO) : Toplamda 9 ülkenin (Gambia, Ghana, Kenya, Mozambique, , Sierra Leone, Somalia, Sudan, Zambia) taraf olduğu anlaşma kapsamında tek bir başvuru ile ilgili ülkelerde koruma almak mümkündür.
- Madrid Protokolü Kapsamında Tescil: Madrid Protokolü’ne taraf olan üye ülkelerde (100’den fazla ülke) toplu şekilde başvuru ve tescil imkanı sağlamaktadır. Yukarıda toplu şekilde listesi verilen ülkelerden seçilen bir veya birden fazla ülkede aynı anda tescil sürecini başlatmak ve koruma almak mümkündür. Tescil işlemleri takribi 18-24 ay sürmesine rağmen istenilen ülkeyi seçerek sadece o ülkelere başvuru yapma imkanı tanınmıştır. Veya ilk başvuru baz alınmak suretiyle ileride tekrar başvuru ile birlikte ülke eklemek mümkündür. En çok tercih edilen bu sistemde tescil alabilmek için başvurusu yapılacak markanın orjin ülkede (Türkiye) başvurusunun yapılmış veya tescilli olması gerekir. Türkiye’deki başvuru baz alınarak onun üzerinden başvuru yapmak gerektiğinden Türkiye’deki markanın koruma kapsamı dışında sınıf seçmek mümkün olmadığı gibi farklı marka örneği de eklenemez. Ayrıca yurtdışı başvuru, başvurudan itibaren orjin ülkedeki markaya 5 yıl süreyle bağlı olduğundan, orjin ülkedeki markanın tescil edilememesi veya iptal edilmesi durumunda yurt dışı tescil de iptal edilmektedir.
Yurt Dışı Marka Tescili Neden Gereklidir?
Özellikle mal ve hizmet ihraç eden firmalar hangi ülkede faaliyet gösteriyorlarsa veya faaliyet göstermeyi planlıyorsa o ülkelerde markasını koruma altına alması kaçınılmazdır. Zira markaların koruması her ülke için ayrı ayrı geçerlidir ve sadece bir veya birkaç ülkede tescil alınması yeterli değildir. AB ülkeleri dahi olsa örneğin Almanya’da tescil edilmiş markanın Fransa’da hukuki haklardan yararlanması mümkün değildir.
Bu nedenle aşağıdaki hususların da dikkate alınarak yurtdışı marka tescili yapılması gerekir;
- İlgili ülke gümrük mevzuatı gereğince mal ve hizmet satışı için marka tescilinin zorunlu olabilmesi,
- Söz konusu ülke ve ülkelerdeki daha önce tescilli benzer markalardan gelecek hukuki yaptırımlara, kısıtlamalara veya engellemelere maruz kalmamak için,
- Hedef pazarda ortaya çıkabilecek benzer ve taklit markaların engellenmesi,
- İlgili ülke kodu ile uzantılı internet alan adının tescil edilebilmesi,
- Yurt dışı marka oluşturma konusunda devlet desteklerinden yararlanabilmek için.
Yurt Dışı Marka Tescil Süreçleri Nelerdir?
Yukarıda özet bilgileri verildiği üzere farklı sistemlerde marka tescil başvurusu yapılması durumuna göre tescil süreçleri değişmektedir. Örneğin ülkesel başvuru yapılması durumunda genellikle tescil süreci takribi 1 yıl olmasına rağmen bu süreç ülkeden ülkeye farklılık gösterebilmektedir.
Diğer taraftan Avrupa Birliği kapsamında yapılacak marka tescil işlemlerinde (EUTM) tescil süreci takribi 12-18 ay sürmektedir. İtiraz gelmesi durumunda bu süreç bazen 2 yıla kadar uzayabilmektedir.
Madrid Protokolü kapsamında yapılan tescil işlemlerinde ortalama tescil süreci 18-24 ay arasında değişmektedir. Başvuru sonrası Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından yapılacak inceleme ve değerlendirme 1-2 ay, ardında WIPO tarafından yapılacak inceleme ve değerlendirme ise 5-6 ay sürebilmektedir. Tüm bu süreçlerden sonra WIPO tarafından ilgili ülke ofislerine yapılacak bildirim sonucunda markanın tescil edilip edilmeyeceğinin geri bildirimi beklenir. Bu süreç ise azami 18 aydır.
Markanın koruması başvuru tarihinden itibaren 10 yıl geçerli olup her 10 yıl dolmadan 6 ay öncesinde yenileme yapılabilir. Böylelikle koruma süresi sonsuza kadar uzatılabilir.
Yurt Dışı Marka Tescil Maliyetleri?
Ülkesel başvurularda aynı Türkiye’de olduğu genellikle başvuru ve tescil olmak üzere iki aşamada ödeme yapılmaktadır. Sonrasında 10 yıllık bir koruma sağlanır ve markanın onar yıllık dönemler halinde yenilenmesi ile koruma süresini uzatmak mümkündür.
AB kapsamında yapılacak marka tescil işlemlerinde tüm ücretler başvuru aşamasında ödenmektedir. Bunun dışında ayrıca belge aşamasında herhangi bir ödeme yapılmaz. Yenileme süreci yine aynı şekildedir.
Madrid Protokolü kapsamında yapılacak tescil işlemleri de tüm maliyetlerin başvuru aşamasında yapılması yönündedir. Başvuru aşamasında Asist Patent hizmet bedeli, Türk Patent ve Marka Kurumu harç bedeli , WIPO sisteme giriş ücreti ve ilgili ülkelerin tescil ücretleri birlikte ödenir. Tescilin kesinlik kazanması ile birlikte her ülkeden ayrıca belge gönderilmeksizin sadece tescil edildiğine dair yazı ulaşmaktadır. Yenileme işlemi yine onar yıllık dönemler halinde yapılmaktadır.
Yurt Dışı Marka Tescili İçin Gerekli Evraklar Nelerdir?
Marka tescil işlemleri için aşağıdaki evraklar gereklidir. İlgili evrakların faks veya e-mail yoluyla gönderilmesi yeterlidir.
- Madrid Protokolü veya Avrupa Birliği kapsamında (EUTM) yapılacak başvurular için;
- Marka İşlemleri Sözleşmesi: Kaşe ve imzalanarak mail veya faks ile gönderilmesi yeterlidir. (Tıklandığında sözleşme açılacak)
- Vekaletname: Noter onayına gerek yoktur, kaşe ve imzalanması yeterlidir. (Tıklandığında vekalet açılacak)
- Başvuru Ücreti : Hangi ülkeler veya sınıflar için tescil edilecekse ona göre ödenecek olan başvuru ücreti ödendiğini gösterir dekont.
- ABD başvuruları için MM18 formu. Tıklayınız. (Örnek için tıklayınız) (Tıklandığında açılacak)
- Ülkesel Başvurular için;
- Marka İşlemleri Sözleşmesi: Kaşe ve imzalanarak mail veya faks ile gönderilmesi yeterlidir. (Tıklandığında sözleşme açılacak)
- Apostil-Konsolosluk onaylı vekaletname: Hangi ülkede başvuru yapılacaksa o ülke için geçerli olan vekaletnamenin ilgili ülke dilinde noter onaylı olarak tercüme ettirilmesi ve apostil onayı yapılması gerekiyor. Konsolosluk onayları tarafımızca yapılmaktadır. Bazı ülkeler için basit vekaletname yeterli olabilmektedir.
- Başvuru Ücreti: Hangi ülkeler veya sınıflar için tescil edilecekse ona göre ödenecek olan başvuru ücreti ödendiğini gösterir dekont.
- Bazı ülkeler için ticaret sicil belgesinin tercümesi yapılmış noter onaylı sureti.